Maroko to zakupowy raj! W końcu arabskie bazary (suki) stanowią nieodłączny element lokalnego krajobrazu i są obowiązkowym elementem każdej wycieczki. Spacer wąskimi, kolorowymi i gwarnymi uliczkami targowisk, to jak podróż w czasie, bo na każdym kroku widać mężczyzn wytwarzających w swych maleńkich warsztatach najróżniejsze produkty. Tradycje rzemieślnicze są tutaj bardzo bogate i wciąż żywe. Trudno nie skusić się na drobne zakupy, bo każde stoisko to feeria barw, zapachów i smaków. Wełniane dywany, wyroby ze skóry, ceramika, biżuteria, naturalne kosmetyki, pachnące mydła, perfumy, lokalne produkty spożywcze, przyprawy – wybór dóbr wszelakich potrafi przyprawić o zawrót głowy.
Zobaczcie co warto przywieźć z Maroka i zarezerwujcie w bagażu odpowiednią ilość miejsca na pamiątki!
Olejek arganowy nazywany jest eliksirem młodości i płynnym złotem Maroka. Stosowany jest szeroko zarówno w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, jak i farmaceutycznym. Drzewa arganowe rosną w nieskazitelnie czystym środowisku północno-zachodniego Maroka i w 1998 roku zostały wpisane przez UNESCO na listę chronionej biosfery.
Do wyprodukowania 1 litra oleju pozyskiwanego z nasion zamkniętych w twardej skorupce, potrzeba 8 godzin pracy i około 30 kg owoców. 50 ml olejku powinno kosztować około 80 dirhamów. Warto sprawdzić, czy olej który chcecie kupić ma odpowiednie certyfikaty jakości, bo niestety zdarzają się nieuczciwi sprzedawcy, oferujący różne mieszanki, które od czystego oleju arganowego trudno odróżnić.
Olej arganowy występuje też jako olej spożywczy. Ma orzechowy aromat (ziarna praży się przed obróbką) i świetnie pasuje do różnego rodzaju sałatek.
Serdecznie polecam Wam sklep Arganie w Marrakeszu prowadzony przez Polkę, autorkę książki „Maroko. U mnie w Marrakeszu” Kupicie tam oleje certyfikowane, a przemili pracownicy odpowiedzą Wam na wszelkie pytania!
Stolicą marokańskiej ceramiki jest nadmorskie Safi. W dzielnicy garncarzy można przyjrzeć się procesowi wytwarzania naczyń z gliny, co stanowi główne źródło utrzymania większości mieszkańców. Jednak kolorową ceramikę w charakterystyczne wzory kupicie w każdym innym mieście w Maroko, a każdy region ma własny styl i ornamentykę. Talerze, miseczki, kubeczki, ale przede wszystkim – tadżin, czyli charakterystyczny stożkowaty garnek służący do przyrządzania najpopularniejszej marokańskiej potrawy o tej samej nazwie, to świetne pamiątki z Maroko.
Najpiękniejsze wyroby skórzane powstają w najsłynniejszej marokańskiej pracowni rzemieślniczej Chouara, która dysponuje też własną garbarnią i farbiarnią przyciągającą do Fezu tłumy turystów. Proces wytwarzania skór nie zmienił się tu od wieków. Skóry wyprawiane są ręcznie i barwione naturalnymi barwnikami. Na bazarach, nie tylko w Fez, można kupić dosłownie wszystko: portfele, paski, kurtki, torby, torebki czy plecaki. Poszczególne regiony specjalizują się w różnych zdobieniach: haftach, wytłaczanych wzorach czy złoceniach. Warto zwrócić uwagę na kolorowe, tradycyjne marokańskie buty – tak zwane babouche.
Agawa to roślina powszechnie występująca na terenie Maroka. Było dla mnie pewnym zaskoczeniem, że jej sztywne i mocne włókna wykorzystuje się do produkcji tkaniny – tzw. kaktusowego jedwabiu. Tkaniny barwione są na żywe kolory i mają metaliczny połysk. Wytwarzane z nich szale i chusty to rzeczy które zdecydowanie warto przywieźć z Maroka jako pamiątki!
Tradycja tkania dywanów zakorzeniła się w Maroku w VIII wieku, wraz z osiedleniem się w tych rejonach plemion berberyjskich, i jest kultywowana do dziś. Do produkcji dywanów wykorzystywana jest wełna owiec wypasanych na szczytach gór Atlasu. Kobiety berberyjskie tworzą niepowtarzalne wzory, projekty i kolory, więc każdy dywan to prawdziwe dzieło sztuki.
Brak miejsca w bagażu nie jest przeszkodą przy zakupie takiej pamiątki. Sprzedawcy w wielu przypadkach oferują wysyłkę zagranicę. Taka pamiątka to już niestety większy wydatek. Od kilkuset euro wzwyż, ale dywan będzie służył Wam latami.
Jako miłośniczka marokańskiej kuchni uważam, że przyprawy i lokalne produkty spożywcze to najlepsze, co można przywieźć z Maroka! Niezwykle aromatyczne i różnorodne mieszanki można kupić na każdym bazarze, choć zapytany o rekomendację zaprzyjaźniony przewodnik skierował nas w tym celu do Carrefoura w Marrakeszu! Ceny były rzeczywiście wyjątkowo atrakcyjne!
Jedną z najpopularniejszych przypraw w Maroko jest ras-el-hanout, która według różnych źródeł składa się nawet z kilkudziesięciu różnych składników i może znacznie różnić się aromatem w zależności od tego kto ją przyrządza. Jej dokładny skład i proporcje są ściśle strzeżoną tajemnicą. Można też zaopatrzyć się w przyprawę do popularnej w Maroko zupy – hariry, czy najróżniejsze mieszanki do mięs i ryb albo poszczególne przyprawy takie jak szafran, papryka, cynamon, kmin, curry czy kurkuma.
Przeczytaj także nasz tekst o najpopularniejszych potrawach kuchni marokańskiej.
Daktyle są istotnym elementem marokańskie kuchni i kultury. W czasie ramadanu to właśnie daktylami przerywa się całodzienny post i popija się je szklanką wody lub mleka przed zjedzeniem kolejnych posiłków. Podobno gdy nieznajomy częstuje nas daktylem, jest to wyraz największej sympatii. Daktyle są też obecne w marokańskiej kuchni – przede wszystkim w różnego rodzaju ciasteczkach i słodyczach. Najlepszy sezon na daktyle przypada w październiku i to wtedy można skosztować najświeższych i najpyszniejszych owoców. Za większość krajowej produkcji odpowiada region Draa-Tafilalet w południowo-wschodniej części kraju, ale daktyle można kupić na każdym suku przez cały rok.
Marokańska herbata to napój szczególny. Przygotowywana jest na bazie zielonej herbaty z dodatkiem ogromnej ilości świeżej mięty i jeszcze większej ilości cukru. Towarzyszy jej cały rytuał. Od zaparzania w charakterystycznych srebrnych dzbaneczkach, przez nalewanie z wysokości – tak by się pieniła i przelała na znak dostatku, do picia – co najmniej 3 szklaneczek. Jak twierdzą miejscowi: pierwsza szklanka jest gorzka jak życie, druga jest tak silna jak miłość, trzecia szklanka łagodna jak śmierć.
Marokańska herbata ma specyficzny smak, ale z każdą wypitą szklanką smakuje coraz lepiej. Inną popularną mieszanką sprzedawaną w wielu zielarniach jest tzw. mix royal, którego główne składniki to anyż, kardamon, rozmaryn, mięta, kwiaty granatu i róża damasceńska.
Masło migdałowe od stuleci gości w kuchni marokańskiej. Oprócz prażonych migdałów znajduje się w nim olej arganowy, miód i szczypta soli. Jest pyszne!
Miód zajmuje ważne miejsce w kuchni narodowej. Podaje się go między innymi na śniadanie do słodkich naleśników i placków. Wśród roślin miododajnych w Maroko są między innymi: oregano, głożyna, migdałowiec, opuncja, ale też migdałowce, rozmaryn, tymianek, drzewa cytrusowe i eukaliptus. Miłośnicy miodów mogą więc przywieźć do domu oryginalne miodowe smaki i cieszyć się nimi długo po powrocie z Maroka.
Marokańskie czarne mydło wytwarzane jest z czarnych oliwek oraz oliwy. Ma dość charakterystyczny zapach, który prawdopodobnie nie każdemu przypadnie do gustu. Ale można też kupić takie mydło, wzbogacone o olejki zapachowe. Działa ono jak naturalny peeling enzymatyczny i jest nieodłącznym elementem rytuału pielęgnacyjnego hammam. W duecie z ostrą rękawica Kessa dogłębnie oczyszcza skórę i usuwa martwy naskórek.
Kolejnym kosmetykiem który warto przywieźć z Maroka jest glinka Ghassoul. To jeden z najstarszych naturalnych kosmetyków do pielęgnacji włosów i ciała. Ma właściwości oczyszczające oraz pochłaniające zanieczyszczenia i sebum.
Maroko obfituje także w wiele innych kosmetyków naturalnych. W dolinie Dades na każdym kroku można nabyć produkty z rosnących w tym regionie róż damasceńskich: hydrolaty, kremy, olejki. Są też między innymi: pomadki z płatków maku sprzedawane w glinianych pudełeczkach, tzw. aker fassi. Henna w proszku wykorzystywana do robienia tatuaży, ale też farbowania włosów i malowania brwi. Perfumy w kostkach, które sprawdzają się także jako zapachy do szaf.
Jeśli lubicie intensywne zapachy, możecie zaopatrzyć się w perfumy na bazie olejków, które utrzymują się znacznie dłużej, niż perfumy na bazie alkoholu. Osobną kategorię stanowią różnego rodzaju akcesoria jak wspomniana wcześniej rękawica Kessa czy pumeks z czerwonej glinki.
Marokańskie lampy są przepiękne i dodadzą każdemu wnętrzu orientalnego charakteru. Do wyboru mamy lampy wiszące, stojące, charakterystyczne lampiony wykonane ze stali, ale też lekkie i nowoczesne lampy z wikliny.
Plecione przedmioty z wikliny, rafii i palm to kolejna doskonała pamiątka z Maroko. Torebki małe i duże, kosze, ale też podkładki pod talerze czy pudełka z pewnością zmieszczą się do bagażu.
Spacerując po sukach na pewno zwrócicie uwagę na piękne wyroby z drewna. Szczególnie rzucają się w oczy produkty wytwarzane z drewna tui, które ma ciekawą strukturę i bardzo żywe kolory oraz z charakterystycznie pachnących drzew cedrowych. Szkatułki, miseczki, sztućce i różnego rodzaju dodatki, a nawet zestaw szachów mogą być ciekawą pamiątką.
Choć arabskie suki wydają się naturalnym wyborem, jeśli chodzi o zakupy, to warto pamiętać, że są one w dużej mierze nastawione na turystów. Stoiska zlokalizowane w najbardziej centralnych lokalizacjach i w sąsiedztwie największych atrakcji turystycznych mają co prawda szeroki asortyment, ale także zawyżone ceny! Wystarczy odejść nieco dalej od centrum i skręcić w kilka bocznych uliczek by trafić do miejsc, w których dominują mieszkańcy, targ nabiera nieco bardziej lokalnego charakteru, a ceny są niższe.
Przed zakupami warto zapytać, na przykład w hotelu, o widełki cenowe dla danych produktów. W Maroko prawie nigdzie nie ma cen, więc taka informacja jest bardzo przydatna, bo nie mając żadnego punktu odniesienia trudno zorientować się czy rzucona przez sprzedawcę kwota jest uczciwa. Jeśli planujecie przywieźć z Maroko produkty spożywcze, możecie także rozważyć zakupy w mniejszych miastach na trasie przejazdu. Będzie tam taniej niż w Marrakeszu, Fezie czy Agadirze. Tak jak wspomniałam w akapicie o przyprawach, sami dostaliśmy nietypową, acz świetną rekomendację. Pamiątki spożywcze warto kupić nie na targu, ale w supermarkecie!
Zacznę od tego, że targować się nie potrafię i jest to dla mnie kłopotliwa sprawa. Domyślam się, że dla wielu z Was też! Nie do końca przekonuje mnie też powielane powszechnie stwierdzenie, że targowanie się to element marokańskiej kultury. Być może tak, jeśli targują się ze sobą Marokańczycy. W takiej sytuacji, sprzedawca, choć opuści cenę za dany towar, nawiąże relację i zyska w zamian stałego klienta. Ale w przypadku turystów ta równowaga jest zachwiana – bo transakcja jest jednorazowa.
Z drugiej strony trudno zaprzeczyć, że ceny na bazarach, szczególnie w turystycznych miejscach, są niejednokrotnie zawyżone. Więc mamy trochę błędne koło, bo też nie chodzi o to, by przepłacać. A turysta mówiący wyłącznie w języku angielskim automatycznie staje się dla sprzedawców łakomym kąskiem.
Co z tym fantem zrobić? Sama wolę raczej poszukać nieco oddalonych od głównych turystycznych szlaków miejsc, albo zrobić zakupy tam, gdzie ceny są transparentne, a takie sklepy zaczynają się pojawiać! Inna kwestia jest taka, że w mojej ocenie ceny wielu produktów są w Maroko stosunkowo niskie. Kilkanaście czy kilkadziesiąt wynegocjowanych dirhamów prawdopodobnie nie wpłynie na budżet przeciętnego turysty, a dla Marokańczyka może stanowić istotną różnicę. Ale targowanie się to też forma interakcji społecznych i sposób na nawiązanie kontaktu ze sprzedawcą. Jestem przekonana, że nikt nie zgodzi się na oferowaną przez nas cenę, jeśli będzie ona dla niego niekorzystna. Będąc w Maroko możecie więc spróbować niełatwej sztuki negocjacji. Ale pamiętajcie, że warto rozpoczynać targowanie się tylko wtedy, gdy rzeczywiście jesteście zainteresowani zakupem. Gdy sprzedawca zaakceptuje Waszą cenę, wypada kupić produkt. Odejście od stoiska w tym momencie może być źle odebrane!
Drogi Czytelniku! Mamy nadzieję, że znalazłeś tutaj przydatne informacje i że artykuł pomógł Ci zaplanować wyjazd lub zainspirował do ciekawego spędzenia czasu. Możesz wesprzeć nas w dalszej blogowej działalności stawiając nam wirtualną kawę. Dziękujemy za to, że doceniasz naszą pracę.
Na koniec mamy dla Ciebie kilka przydatnych podróżniczych linków i porad.
Polecamy rezerwację noclegów przez wyszukiwarkę Booking.com. To doskonała porównywarka ofert z całego świata. Możesz tu znaleźć obiekty w najlepszych lokalizacjach i najbardziej korzystnych cenach. Wejdź, wyszukaj, porównaj i oszczędzaj.
Jeśli szukasz ciekawych atrakcji turystycznych, lokalnych wycieczek lub chcesz kupić bilety wstępu bez stania w długich kolejkach, koniecznie sprawdź ofertę portalu Get Your Guide. Dzięki niemu odkryjesz nieznane atrakcje, a także oszczędzisz czas i pieniądze.
Naszym ulubionym sposobem podróżowania jest samochód. Daje on nam niezależność i możliwość dotarcia niemal w dowolne miejsce. Dlatego w czasie naszych podróży korzystamy z porównywarki ofert wypożyczalni aut Rentalcars. Możecie w niej znaleźć samochody na całym świecie w najlepszych cenach.
Podobał Ci się nasz artykuł? Kliknij "Lubię to!", "Udostępnij" lub oceń go!
Cóż za fascynujący opis Maroka! To prawdziwe bogactwo kulturowe i zakupowe. Wartościowe informacje na temat olejku arganowego, ceramiki, wyrobów ze skóry i wiele innych produktów. Widać, że podróżowanie po Maroku to nie tylko przyjemność dla zmysłów, ale także szansa na odkrycie unikalnych pamiątek. Dziękuję za podzielenie się tym artykułem!